Cơ quan chủ quản: Tỉnh ủy Hải Dương
Tăng cường năng lực đơn vị tư vấn trong nước
Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh quá trình chuẩn bị đầu tư xây dựng các dự án kết nối tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng phải bám sát chủ trương chỉ đạo của Đảng, Nhà nước về phát triển ngành đường sắt hiện đại, đồng bộ, thống nhất với quy chuẩn, tiêu chuẩn của thế giới.
Đồng thời, bảo đảm khả năng độc lập tự chủ về thiết kế, cơ khí chế tạo, quản lý vận hành; thể hiện tính nhất quán hợp tác chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực, vận dụng cơ chế chính sách, huy động nguồn lực...
Trên cơ sở đó, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Giao thông Vận tải khẩn trương tăng cường năng lực đơn vị tư vấn trong nước trong lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi; bảo đảm sự thống nhất, thông suốt về số liệu, thông tin với Báo cáo nghiên cứu khả thi, dưới sự giám sát, đánh giá của cơ quan tư vấn độc lập có đủ năng lực chuyên môn về hạ tầng đường sắt tốc độ cao, vận hành, hệ thống nhà ga, logistic…
Quá trình xây dựng các gói thầu cần có sự tham gia của chuyên gia, đơn vị tư vấn độc lập về thiết kế kỹ thuật để ra "đầu bài" cho các gói thầu, nhằm thực hiện đầy đủ yêu cầu của dự án, từ nghiên cứu, điều tra, khảo sát, thiết kế, thi công, vận hành...
“Tất cả đối tác nước ngoài tham gia tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát phải cam kết chuyển giao công nghệ, đào tạo cho đối tác của Việt Nam để sau khi hoàn thành dự án đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng, các đơn vị tư vấn trong nước có thể tự đảm nhận các dự án đường sắt tiếp theo,” Phó Thủ tướng nói.
Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Giao thông Vận tải, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam chuẩn bị phương án lựa chọn các doanh nghiệp trong nước sẵn sàng đầu tư, nghiên cứu, đào tạo, tiếp nhận công nghệ để hình thành nền tảng cho ngành công nghiệp đường sắt.
Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn lưu ý ngay giai đoạn đầu triển khai Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng phải có đơn vị tư vấn độc lập dày dặn kinh nghiệm, có trình độ và uy tín trong lĩnh vực đường sắt để hỗ trợ Việt Nam trong thẩm định tư vấn.
Nhắc lại yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ, bên cạnh xây dựng các tuyến đường sắt, việc hợp tác phải giúp ngành công nghiệp đường sắt Việt Nam phát triển, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn cho rằng mục tiêu quan trọng hướng tới là ngành công nghiệp đường sắt Việt Nam độc lập, tự chủ trong thiết kế, xây dựng, vận hành, quản lý, nguồn nhân lực...
"Ngay từ đầu, việc xây dựng 3 tuyến đường sắt cần phải tính đến yếu tố thống nhất, đồng bộ trong hệ thống đường sắt Việt Nam," Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Đáp ứng nhu cầu vận tải chất lượng cao
Báo cáo tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Danh Huy cho biết, tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng đã được xác định trong các quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng (Trung du miền núi phía Bắc, Đồng bằng sông Hồng), các quy hoạch tỉnh. Trung Quốc đã cung cấp khoản viện trợ không hoàn lại để triển khai lập và hoàn thành quy hoạch chi tiết tuyến đường sắt mới Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng; bàn giao kết quả nghiên cứu cho phía Việt Nam vào tháng Tám vừa qua.
Tháng Tám vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã giao kế hoạch vốn năm 2024 để chuẩn bị đầu tư dự án. Hiện, Bộ Giao thông Vận tải tích cực triển khai lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án; đã làm việc với 9 địa phương dọc tuyến để thỏa thuận hướng tuyến, vị trí, quy mô nhà ga với các địa phương.
Đồng thời, để đẩy nhanh tiến độ, bảo đảm chất lượng dự án, Bộ Giao thông vận tải đã phê duyệt hỗ trợ kỹ thuật không hoàn lại để rà soát báo cáo nghiên cứu tiền khả thi. Trung Quốc đã cử chuyên gia sang hỗ trợ kỹ thuật từ tháng 10 vừa qua để phối hợp với tư vấn Việt Nam trong quá trình lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi.
Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải đã báo cáo cụ thể về phương án thực hiện tự chủ trong quá trình triển khai dự án trong tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát, thi công hạ tầng, chế tạo toa xe, đầu máy, hệ thống điện động lực, quản lý vận hành...
Theo báo cáo của Bộ Giao thông Vận tải, xây dựng mới tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng, kết nối với cảng biển quốc tế Hải Phòng, kết nối liên vận quốc tế với Trung Quốc nhằm triển khai Kế hoạch hợp tác kết nối giữa khuôn khổ "Hai hành lang. Một vành đai" với sáng kiến "Vành đai và Con đường;" đáp ứng nhu cầu vận tải chất lượng cao, nhanh chóng, thuận tiện và an toàn.
Đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng có tổng chiều dài 417km, đi qua 9 địa phương gồm Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng; dự kiến có 36 ga./.
Tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng-Quảng Ninh được quy hoạch đi qua 10 tỉnh, thành phố với chiều dài là 447,66km sẽ tăng năng lực lưu thông hàng hóa giữa Việt Nam và Trung Quốc.
Tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng kết nối từ Lào Cai đến ga Nam Hải Phòng, dài khoảng 380km kết nối cảng biển cửa ngõ quốc tế Hải Phòng với các khu bến cảng Đình Vũ, Nam Đồ Sơn và Lạch Huyện. Ảnh minh họa
Theo Bộ GTVT, việc chuẩn bị đầu tư tuyến đường sắt này cần thiết và cấp bách. Căn cứ theo các quy định tại Luật Ngân sách Nhà nước, Nghị định 163/2016, xuất phát từ nhu cầu cấp thiết triển khai dự án, Bộ GTVT kiến nghị cấp có thẩm quyền cho phép bố trí 4 tỷ đồng từ nguồn dự phòng ngân sách Trung ương năm 2024 để kịp thời triển khai ngay các thủ tục nghiên cứu cho phép đầu tư dự án.
Theo Tuyên bố chung Việt Nam - Trung Quốc trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ngày 12-13/12/2023, hai bên nhất trì thúc đẩy kết nối chiến lược phát triển giữa hai nước, thực hiện tốt "Kế hoạch hợp tác kết nối giữa khuôn khổ Hai hành lang, một vành đai với Sáng kiến Vành đai và Con đường giữa Việt Nam và Trung Quốc. Thúc đẩy kết nối đường sắt khổ tiêu chuẩn qua biên giới Việt Nam - Trung Quốc, nghiên cứu thúc đẩy xây dựng đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng".
Tại Kết luận số 49-KL/TW ngày 28/02/2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 trong đó có định hướng: "Đến năm 2030: phấn đấu khởi công một số tuyến kết nối các cảng biển cửa ngõ quốc tế (Hà Nội-Hải Phòng, Biên Hoà-Vũng Tàu...), cửa khẩu quốc tế (Hà Nội - Lào Cai; Hà Nội - Lạng Sơn...".
Trong Kết luận số 72 ngày 23/2/2024 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết 13/2012 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI về xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ nhằm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, có định hướng: "Ưu tiên nguồn lực đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, các tuyến Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng…".
Còn tại Thông báo 57 ngày 19/2/2024 của Văn phòng Chính phủ có nội dung chỉ đạo: "Trước mắt cần tập trung đầu tư tuyến Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng (phấn đấu khởi công trong năm 2025)".
Trước đó, Bộ GTVT đã có quyết định giao Ban Quản lý dự án Đường sắt tổ chức lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng.
Theo Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã định hướng, tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng kết nối từ Lào Cai đến ga Nam Hải Phòng, dài khoảng 380km (kết nối cảng biển cửa ngõ quốc tế Hải Phòng với các khu bến cảng Đình Vũ, Nam Đồ Sơn và Lạch Huyện), đường đôi, khổ 1.435mm, điện khí hóa; lộ trình đầu tư đến năm 2030 và sau năm 2030.
